Weduweverbranding was een religieus ritueel waarbij een weduwe, vrijwillig of onvrijwillig, samen met het lichaam van haar overleden echtgenoot werd verbrand om hem te vergezellen naar het hiernamaals. De praktijk (mesatya) kwam in het bijzonder voor onder hindoes, waarbij de weduwen al dan niet waren verdoofd. In India werd het doorgaans sati genoemd, in het Engels vaak ook als suttee geschreven. De betekenis van dit woord is deugdzame vrouw. Het fenomeen kwam ook voor in Indonesië en Nepal.
De praktijk werd altijd verondersteld op vrijwilligheid te berusten. Er werd echter vaak zware morele druk op de weduwe uitgeoefend om hierin toe te stemmen. Een deugdzame vrouw behoorde het niet te begeren haar echtgenoot te overleven.
Nooit was het zo dat alle weduwen hieraan werden onderworpen. Ook in de periode dat ze algemeen in zwang was, vanaf de vroege middeleeuwen tot in de 19e eeuw, werd waarschijnlijk zelden veel meer dan een procent van de weduwen gedood. Het percentage kon aanzienlijk hoger zijn bij vrouwen van hoge kaste.
Onder Company rule werd sati aanvankelijk gedoogd door de Britten en deden zich in de Bengalen honderden gevallen per jaar voor, maar een alliantie van evangelisten en utilitaristen slaagde erin om het in 1829 als misdrijf te doen aanmerken. Een sleutelfiguur in deze campagne was de zendeling William Carey. Het verbod was een manifestatie van de Britse beschavingsmissie die zich lotsverbetering tot doel stelde, maar de impuls kwam ook vanuit India zelf, met name van de lokale leider Ram Mohan Roy. In het niet-koloniale Nepal werd weduweverbranding pas in 1920 illegaal. De Franse schrijver Jules Verne liet in zijn boek De reis om de wereld in tachtig dagen de jonge Indiase weduwe Aouda van de brandstapel redden door de hoofdpersoon Phileas Fogg.
In 1903 kreeg het Nederlandse koloniale bestuur op het eiland Bali te maken met weduweverbranding bij de dood van de vader van de Radjah van het vorstendom. In Bali was deze praktijk gangbaar onder de hoogste kasten en werd door het bestuur na de expeditie naar Bali (1906-1908) verboden. In Nepal werd sati verboden in 1920.
In 1987 nam India een preventiewet aan na de weduweverbranding van de achttienjarige Roop Kanwar. In 2006 werd een nieuw geval van sati gemeld in de Indiase deelstaat Madhya Pradesh.
Onder de rajputs was zelfverbranding van vrouwen een gebruik als de man omkwam in de strijd. Dit gebeurde ook wel als jauhar, waarbij vrouwen zichzelf voorafgaand aan de strijd massaal doden om gevangenneming en slavernij te voorkomen.
Zie ook
Literatuur
- Jörg Fisch, Immolating Women. A Global History of Widow Burning from Ancient Times to the Present, 2005. ISBN 9788178241340
| Bronnen, noten en/of referenties |
