Technetium-99m

Technetium-99m
De allereerste technetium-99m-generator uit 1958, ontwikkeld aan het Brookhaven National Laboratory. Een oplossing van 99mTc-pertechnetaat wordt van de kolom geëlueerd uit 99Mo-molybdaat dat op de kolom geadsorbeerd is.
Algemeen
Element	technetium (Tc)
Nuclide	99mTc
Aantal protonen	43
Aantal neutronen	56
Nuclidische gegevens
Nuclidenmassa	98,906254747 u
Spin	1/2−
Bindingsenergie	8,613603 MeV
Massaoverschot	−87,327195 MeV
Vervalgegevens
Type verval	isomerische transitie
Halveringstijd	6,0058 uur
Vervalenergie	140,5 keV
Vervalproduct	technetium-99
Isotopen van technetium
Portaal    Scheikunde Natuurkunde

Technetium-99m of ^99mTc is een metastabiel nucleair isomeer van technetium-99, een radioactieve isotoop van technetium. De isotoop komt slechts sporadisch voor op Aarde.

Technetium-99m ontstaat onder meer bij het radioactief verval van molybdeen-99.

Radioactief verval

Technetium-99m vervalt door een isomerische transitie tot de radio-isotoop technetium-99:

${\displaystyle {\ce {^{99m}_{43}Tc -> ^{99}_{43}Tc + \gamma}}}$

De halveringstijd bedraagt ongeveer 6 uur. Technetium-99 zelf vervalt door β⁻-verval tot de stabiele isotoop ruthenium-99:

${\displaystyle {\ce {{^{99}_{43}Tc}->{^{99}_{44}Ru}+{e^{-}}+{\bar {\nu }}_{e}}}}$

De halveringstijd bedraagt ongeveer 211.000 jaar. Bij dit verval wordt geen gammastraling uitgezonden.

Toepassingen

Verbindingen van technetium-99m wordt gebruikt in de nucleaire geneeskunde als radioactieve tracer in het lichaam bij SPECT-scans. Het is hiervoor geschikt omdat het voldoende energetische gammastraling (141 keV) uitzendt. De korte fysische halveringstijd van ongeveer 6 uur maakt dat de patiënt slechts aan een beperkte hoeveelheid straling wordt blootgesteld. De uitgezonden gammastraling kan worden gedetecteerd met behulp van een gammacamera.

Technetium-99m wordt geproduceerd met behulp van een zogenaamde technetium-99m-generator, in wezen een chromatografisch kolom met aluminiumoxide. Als bron voor het nuclide wordt molybdeen-99 gebruikt onder de vorm van molybdaat (MoO₄²⁻). Molybdeen-99 zelf is een langerlevend isotoop (de halveringstijd bedraagt 66 uur) en is daarom geschikt om in situ technetium-99m te genereren. Bij het verval wordt het pertechnetaat-anion (TcO₄⁻) gevormd, dat minder sterk adsorbeert op aluminiumoxide. Zodoende kan het van de kolom geëlueerd worden. Men spreekt ook wel van 'melken'. Hierbij wordt typisch natrium als tegenion gebruikt.