Ovariumcarcinoom

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Ovariumcarcinoom of eierstokkanker is een kwaadaardige aandoening van de eierstok en komt in Nederland redelijk frequent voor. Jaarlijks krijgt 1 op de 100 vrouwen deze vorm van kanker (ongeveer 1300 nieuwe gevallen per jaar). Meestal gaat het om vrouwen ouder dan 60 jaar. Maar eierstokkanker kan voorkomen op alle leeftijden. De prognose van deze tumor is echter slecht: jaarlijks overlijden er in Nederland ongeveer 950 vrouwen aan de gevolgen van deze vorm van kanker.

Kenmerken

Klachten van het ovariumcarcinoom blijven lang onopgemerkt door het ontbreken van zenuwweefsel in het kleine bekken. Vaak krijgen vrouwen postmenopauzaal bloedverlies of buikklachten. Door uitzaaiingen in de longholte ontstaat soms benauwdheid. Niet zelden is er een uitgebreid uitzaaiingsproces in de buik bij presentatie in het ziekenhuis.

Oorzaken

Over de risicofactoren van het ovariumcarcinoom is nog weinig bekend. Het gebruik van de pil (orale anticonceptiva) en zwangerschap verlagen het risico op deze vorm van kanker. Wanneer in de familie borstkanker of ook al ovariumcarcinoom voorkomt, is het risico op ovariumcarcinoom hoger. Vaak kan er dan een mutatie van het BRCA1- of BRCA2-gen worden gevonden. Vrouwen met een dergelijke kiembaanmutatie hebben bovendien een verhoogd risico op eileiderkanker. Overgewicht verhoogt eveneens mogelijk het risico. Lange vrouwen hebben tevens een hoger risico op deze vorm van kanker dan korte vrouwen.

Pathologie

De frequentste vorm (85%) van ovariumcarcinoom is van het sereuze of het muceuze type. Andere, zeldzamere vormen zijn de brennertumor (relatief goedaardig), de endometrioïde vorm en het clearcellcarcinoom (agressief beloop). Nog zeldzamer zijn de stromaceltumor, het teratoom en het choriacarcinoom.

Borderline tumoren (Low malignant potential (LMP) tumoren)

Borderline tumoren, ook bekend onder de term Low malignant potential (LMP) tumoren, hebben zowel kenmerken van goedaardige als van kwaadaardige tumoren. Van alle tumoren aan de ovaria is zo'n 10%-15% van dit type. Borderline tumoren ontstaan op een lagere leeftijd dan andere eierstoktumoren, rond de leeftijd van 40-49 jaar. Enkele kenmerken van borderline tumoren zijn: verhoging van de mitose, veranderingen in celgrootte of celkerngrootte en afwijkingen in de celkernen. Bij histologisch onderzoek kunnen kenmerken gevonden worden van zowel het sereuze als van het muceuze type; bij de meerderheid gaat het om kenmerken van het sereuze type. Meer dan 80% van de borderline tumoren zijn fase I; 15% zijn fase II en III en minder dan 5% zijn fase IV. Borderline tumoren veroorzaken geen toename van het CA125-niveau en zijn niet te identificeren met een echografie. LMP tumoren veroorzaken soms een opgeblazen gevoel en/of pijn in de onderbuik. Grote gezwellen zijn vaak goedaardig of LMP.

Behandeling

De meest toegepaste behandelingen bij eierstokkanker zijn:

• operatie (chirurgie)
• chemotherapie (behandeling met celdelingremmende medicijnen)
• bestraling (radiotherapie)

De meeste vrouwen met eierstokkanker krijgen een combinatie van chirurgie en chemotherapie, vaak bestaand uit een combinatie van paclitaxel en carboplatin.

Externe link

• Het platform kanker.nl bestaat sinds juni 2013. Het is een initiatief van KWF Kankerbestrijding, de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) en het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL).

Literatuurverwijzing