Lood(II)nitraat

Lood(II)nitraat
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van lood(II)nitraat
Kristalstructuur van lood(II)nitraat
Lood(II)nitraat-kristallen
Algemeen
Molecuulformule	Pb(NO3)2
IUPAC-naam	lood(II)nitraat
Andere namen	loodnitraat
Molmassa	331,2098 g/mol
SMILES	[N+](=O)([O-])[O-].[N+](=O)([O-])[O-].[Pb+2]
InChI	1/2NO3.Pb/c2*2-1(3)4;/q2*-1;+2
CAS-nummer	10099-74-8
EG-nummer	233-245-9
PubChem	24924
Beschrijving	wit poeder
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnen	H272 - H302 - H332 - H360 - H373 - H410
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P201 - P220 - P273 - P308+P313 - P501
Carcinogeen	ja (IARC-klasse 2)
EG-Index-nummer	082-001-00-6
VN-nummer	1469
ADR-klasse	Gevarenklasse 5.1
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vast
Kleur	wit
Dichtheid	4,53 g/cm³
Smeltpunt	(ontleedt) 210 °C
Oplosbaarheid in water	522 g/L
Goed oplosbaar in	water
Slecht oplosbaar in	methanol, ethanol
Brekingsindex	1,782 (589 nm, 20 °C)
Geometrie en kristalstructuur
Kristalstructuur	kubisch
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Lood(II)nitraat is het loodzout van salpeterzuur en heeft als brutoformule Pb(NO₃)₂. De stof komt voor als witte kristallen, die goed oplosbaar zijn in water.

Synthese

Lood(II)nitraat kan bereid worden door reactie van lood, lood(II)oxide of lood(II)carbonaat met salpeterzuur:

${\displaystyle \mathrm {Pb\ +\ 2\ HNO_{3}\ \longrightarrow \ Pb(NO_{3})_{2}\ +\ H_{2}} }$

${\displaystyle \mathrm {PbO\ +\ 2\ HNO_{3}\ \longrightarrow \ Pb(NO_{3})_{2}\ +\ H_{2}O} }$

${\displaystyle \mathrm {PbCO_{3}\ +\ 2\ HNO_{3}\ \longrightarrow \ Pb(NO_{3})_{2}\ +\ CO_{2}\ +\ H_{2}O} }$

Kristalstructuur

Lood(II)nitraat vormt bij uitkristallisatie witte kristallen, die behoren tot het kubisch kristalstelsel (meer bepaald kubisch vlakgecentreerd). Het zout behoort tot ruimtegroep Pa3_Z=4 en de lengte van een eenheidscel bedraagt 784 pm.

Eigenschappen

In tegenstelling tot vrijwel alle andere loodzouten (zoals lood(II)sulfaat, lood(II)carbonaat of lood(II)chloride), lost lood(II)nitraat zeer goed op in water. Net zoals alle nitraten is de verbinding een vrij krachtige oxidator.

Bij verhitting boven 470°C ontleedt het zout tot lood(II)oxide, stikstofdioxide en zuurstofgas:

${\displaystyle \mathrm {2\ Pb(NO_{3})_{2}\ \longrightarrow \ 2\ PbO\ +\ 4\ NO_{2}\ +\ O_{2}} }$

Deze reactie wordt in het laboratorium weleens gebruikt om in situ stikstofdioxide te bereiden.

Toepassingen

Lood(II)nitraat werd vroeger regelmatig verwerkt in verven, maar nadien werd het vervangen door minder toxische alternatieven, met name titanium(IV)oxide. Het werd ook gebruikt in lucifers en vuurwerk, maar ook deze toepassing is gaandeweg sterk afgenomen. Tegenwoordig wordt het voornamelijk gebruikt als hitte-stabilisator in nylon en polyesters, als coating voor fotothermografisch papier en in rodenticiden.

In het laboratorium wordt het gebruikt om stikstofdioxide te genereren en als oxidator. In die laatste context wordt bij soms bij de Sommelet-reactie ingezet. Lood(II)nitraat wordt ook aangewend bij de synthese van isothiocyanaten uit dithiocarbamaten.

Toxicologie en veiligheid

Lood is giftig en contact met lood(II)nitraat kan leiden tot loodvergiftiging. Het is vermoedelijk carcinogeen volgens het IARC.

Externe links

•  International Chemical Safety Card van lood(ii)nitraat
• (en) MSDS van lood(II)nitraat