De ziektekostenverzekering is een verzekering die de meeste kosten van medisch advies, behandelingen, medicijnen, het gebruik van hulpmiddelen of andere voorzieningen op grond van een medische noodzaak vergoedt.
Kenmerken
De kosten kunnen ontstaan als gevolg van ziekte, ongeval of gebrek, maar ook uit preventie (controle tandarts) of zonder dat er sprake is van ziekte of gebrek, bijvoorbeeld zwangerschap of om cosmetische redenen. Meestal biedt deze verzekering een gedeeltelijke of gehele vergoeding van de noodzakelijke kosten voor medicijnen, hulpmiddelen, behandelingen, voorzieningen, ziekenhuisverblijf, en soms voor extra gemaakte kosten en loonderving.
Landen
In veel landen maakt een ziektekostenverzekering onderdeel uit van het stelsel van sociale zekerheid. Zo stelt de Nederlandse Grondwet:
De overheid treft maatregelen ter bevordering van de volksgezondheid.
De meeste Europese grondwetten kennen een dergelijke bepaling. De meeste Europese overheden hebben gekozen voor het opzetten van een betaalbaar systeem van zorgverzekeringen. In het Verenigd Koninkrijk heeft iedereen recht op gratis gezondheidszorg.
De premie die men voor de ziektekostenverzekering betaalt kan van vele factoren afhankelijk zijn en is sterk afhankelijk van de overheidsmaatregelen per land. In Nederland kwam het vooral voor de invoering van de basisverzekering regelmatig voor dat werkgevers bijbetaalden aan de premie van de particuliere ziektekostenverzekering. Hedendaags wordt de premie ZorgVerzekeringsWet (ZVW) door de werkgever afgedragen en dienen alle werknemers van 18 jaar en ouder over een ziektekostenverzekering te beschikken waarvoor zij zelf zorgpremie betalen.
Ziektekostenverzekeringen zijn in sommige landen een belangrijk onderdeel van de secundaire arbeidsvoorwaarden. In de Verenigde Staten sloot traditioneel de werkgever een ziektekostenverzekering af voor de werknemer, met name omdat een individuele polis daar vrijwel onbetaalbaar is voor de gemiddelde particulier. Tijdens het presidentschap van Obama en zijn Obamacare werden miljoenen extra Amerikaanse werknemers zeker van een zorgverzekering.
Verschillen
Een aantal landen hanteren verschillende regels met betrekking tot ziektekostenverzekeringen. Deze staan hieronder opgesomd.
- Ziekenfonds (België), een verplichte ziektekostenverzekering in België;
- Zorgverzekering (Nederland), een verplichte ziektekostenverzekering in Europees Nederland;
- Zorgverzekering Caribisch Nederland, een verplichte collectieve ziektekostenverzekering in Caribisch Nederland;
- Zorgverzekering (Vlaanderen), een verplichte niet-medische zorgverzekering in Vlaanderen.
- Algemene Ziektekosten Verzekering (Aruba), een verplichte algemene ziektekostenverzekering in Aruba.
Verzekerings- en acceptatieplicht
In veel gevallen is de ziektekostenverzekering een verplichte verzekering, die zelfs indien nodig kan worden afgedwongen. Een reden voor deze strikte regelgeving is het beschermen van de mensen tegen zichzelf. Verzekeringen kosten immers geld en men merkt pas dat men ze nodig heeft als het te laat is. Met andere woorden: iemand kan een verzekering weigeren omdat hij of zij kerngezond is en geen zin heeft om ca. 100 euro per maand te betalen. Echter: op het moment dat deze persoon onverhoopt zorg nodig heeft en een flinke ziekenhuisrekening krijgt, zal hij of zij waarschijnlijk wensen dat hij zich wel verzekerd had.
De voornaamste reden achter de verzekeringsplicht is echter het stoppen van een proces dat we kennen als adverse selectie. Dit is een proces waarbij door asymmetrische informatievoorziening verzekeringsmaatschappijen met steeds minder aantrekkelijke verzekerden te maken krijgen. Verzekerden weten immers zelf het beste of ze wel of niet vaak ziek zijn. De verzekerden die het gezondst zijn en nooit een claim hoeven in te dienen, zouden daardoor kunnen besluiten dat de verzekering te duur is. Hierdoor zal de verzekeringsmaatschappij premies missen en de premie moeten verhogen, omdat immers het aantal claims vrijwel gelijk blijft. Hierdoor zullen nog meer "relatief gezonde" mensen de verzekering gaan opzeggen, alsmede steeds meer mensen die de premie niet meer kunnen betalen. Wanneer dit proces zich voortzet zullen alleen nog maar mensen die veel gebruikmaken van de verzekering zich willen verzekeren, waardoor de premie wegens het hogere risico ook enorm hoog zal zijn. Ook zullen maatschappijen ertoe over kunnen gaan bepaalde verzekerden te weigeren op grond van hun medische geschiedenis.
Om dit proces te stoppen bestaat meestal een verzekeringsplicht. Dit wordt vaak gecombineerd met een acceptatieplicht: de verzekeringsmaatschappij moet iedere verzekerde ten minste een basispakket bieden en iedere aanvraag daarvoor accepteren.
| Bronnen, noten en/of referenties |
