|
Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts. |
| Xerostomie | ||||
|---|---|---|---|---|
| Coderingen | ||||
| ICD-10 | K11.7, R68.2 | |||
| ICD-9 | 527.7 | |||
| DiseasesDB | 17880 | |||
| ||||
Xerostomie, hyposalivatie of drogemondsyndroom is een aandoening waarbij er door de speekselklieren te weinig speeksel gevormd wordt en er aldus een droge mond ontstaat.
De normale gemiddelde dagelijkse speekselproductie bedraagt 1,2 à 1,5 liter per dag. Wanneer er te veel speeksel geproduceerd wordt, spreekt men van speekselvloed, sialorrhoe of hypersalivatie. Wanneer er anderzijds te weinig speeksel geproduceerd wordt, spreekt men van drogemondsyndroom of xerostomie, wat voor heel wat ongemakken kan zorgen.
Secundair kunnen ten gevolge van een droge mond nog andere pathologieën zich manifesteren, zoals slijmvliesatrofie, mondbranden, candidose en verhoogde cariësgevoeligheid ten gevolge van de verminderde bufferende werking van het speeksel.
De oorzaken van een drogemondsyndroom
- Door atrofie van de speekselklieren ten gevolge van een verminderde kauwfunctie
- Door speekselsteen (verstopping van de speekselafvoerbuis)
- Door bepaalde medicamenten, zoals antidepressiva, slaapmiddelen, anticholinergica, anti-epileptica, anti-emetica, antihypertensiva, diuretica, antihistaminica, cytostatica, theofylline en mucolitica. Medicamenteuze xerostomie is reversibel.
- Door verouderingsverschijnselen (soms door degeneratieve verschijnselen, maar vooral door de inname van medicamenten)
- Door goedaardige en kwaadaardige gezwellen
- Bij uitdroging (=dehydratie) door braken, diarree of door het nemen van diuretica.
- Door ziektes: onder andere Syndroom van Sjögren of Siccasyndroom (ontsteking van traan- en speekselklieren), suikerziekte en bij de ziekte van Crohn.
- Na het wegnemen van een speekselklier
- Na bestraling van het hoofd- en halsgebied door speekselklieratrofie.
- Psychogene oorzaken, zoals bij stress, angst en depressies
- Aantasting van de speekselklieren door een auto-immuunziekte.
- Na bestraling van het hoofd- en halsgebied door speekselklieratrofie. Bijvoorbeeld wanneer een kwaadaardig gezwel in het hoofd of de hals radioactief wordt bestraald. Hierdoor kunnen de speekselklieren onherstelbaar worden beschadigd met als gevolg blijvende en ernstige monddroogheid.
Behandeling
De behandeling van het drogemondsyndroom bestaat in het bepalen van de oorzaak van droge mond en indien mogelijk de oorzaak opheffen. Indien het op deze manier niet kan verholpen worden, is de patiënt meestal aangewezen op kunstspeeksel, dat via de apotheek te verkrijgen is. Ook het kauwen van kauwgom of zuurtjes kan de speekselproductie stimuleren. Daarnaast kan pilocarpine voorgeschreven worden, vooral wanneer de droge mond het gevolg is van het syndroom van Sjögren of na bestraling van hoofd- en halsgebied. Verder kunnen voor het voorkomen van cariësgevoeligheid aangepaste fluorbehandelingen ondergaan worden met een gel op basis van fluoride. Tegenwoordig zijn er nieuwe ontwikkelingen in het stimuleren van speeksel door middel van elektrostimulatie. In 1986 heeft Weiss et al. het principe van elektrostimulatie bij patiënten met xerostomie het eerst beschreven. Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van de Salitron®. Door de omvang van dit apparaat en het hierdoor onhandige gebruik heeft het nooit veel succes gekend. In 2005 werd er een intraoraal apparaat geïntroduceerd met dezelfde functie, genaamd de Saliwell GenNarino®. Dit apparaat lijkt een positieve invloed op de speekselsecretie en het droge mondgevoel te hebben.
Zie ook
| Bronnen, noten en/of referenties |