Ricinolzuur

Ricinolzuur
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van ricinolzuur
Algemeen
Molecuulformule	C18H34O3
IUPAC-naam	(Z,12R)-12-hydroxyoctadec-9-eenzuur
Andere namen	(R)-12-hydroxy-cis-9-octadeceenzuur; 12-hydroxyoliezuur
Molmassa	298,46 g/mol
SMILES	CCCCCC[C@H](C/C=C\CCCCCCCC(=O)O)O
InChI	1S/C18H34O3/c1-2-3-4-11-14-17(19)15-12-9-7-5-6-8-10-13-16-18(20)21/h9,12,17,19H,2-8,10-11,13-16H2,1H3,(H,20,21)/b12-9-/t17-/m1/s1
CAS-nummer	141-22-0
EG-nummer	205-470-2
PubChem	643684
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Waarschuwing
H-zinnen	H315 - H319 - H335
EUH-zinnen	geen
P-zinnen	P261 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestand	vloeistof
Kleur	kleurloos tot geel
Dichtheid	0,94 g/cm³
Smeltpunt	5,5 °C
Vlampunt	224 °C
Goed oplosbaar in	ethanol, aceton, di-ethylether, chloroform
Slecht oplosbaar in	water
Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Ricinolzuur is een enkelvoudig onverzadigd omega-9-vetzuur. Het komt, in triglyceridevorm, voor in wonderolie. Ongeveer 90% van het vetzuurgehalte van wonderolie is ricinolzuur.

Productie

Ricinolzuur kan uit wonderolie gewonnen worden. De eenvoudigste manier is de hydrolyse van wonderolie, gevolgd door verzeping of fractionele destillatie van de gehydrolyseerde wonderolie.

Toepassingen

Ricinolzuur wordt gebruikt in cosmetica, bijvoorbeeld in zepen. Het zorgt voor een luchtig en stabiel schuim.

Het zinkzout van ricinolzuur, zinkricinoleaat, wordt onder meer in deodorant gebruikt. Het is een geurabsorberende stof omdat het zich chemisch kan binden aan zwavel- of stikstofhoudende reukintensieve stoffen als mercaptanen, thio-ethers of amines.

Ricinolzuur is ook een geschikte grondstof voor estolides, dit zijn polyesters die als biologisch afbreekbare smeermiddelen inzetbaar zijn.