Ependymoom

Neem het voorbehoud bij medische informatie in acht. Raadpleeg bij gezondheidsklachten een arts.

Ependymoom
Synoniemen
Latijn	Ependymoma
Coderingen
ICD-10	C71
ICD-9	191.9, 225.0, 237.5
ICD-O	9391/3-9394/1
Portaal    Geneeskunde

MRI-beeld van een sagittale doorsnede van de nek met een ependymoom. (Zie rode omlijning op het rechter plaatje.) De voorkant van de patiënt is hier links op de afbeelding. Boven en onder de tumor is het ruggenmerg normaal (rode pijlen). Rondom het ruggenmerg is er voldoende ruimte, hierin bevindt zich het hersenvocht, op deze afbeelding wit. (Gele pijlen). Ter hoogte van de tumor is er geen hersenvocht zichtbaar, omdat de tumor het wervelkanaal geheel opvult.

Een ependymoom is een vorm van hersentumor. Ongeveer 85% is goedaardig. De tumor komt voor bij kinderen met een piek rond het vierde jaar, en bij volwassenen met een piek rond het 35e jaar.

Gliomen (neoplasmata van de gliacellen) die ontstaan uit de ependymcellen worden ependymomen genoemd. Deze tumor ontstaat in de ependymcellen die de hersenventrikels bekleden en in de resten van het centrale kanaal van het ruggenmerg.

De hersenholtes (hersenventrikels) en hersenkanalen, en in het centrale kanaal van het ruggenmerg, waarin het hersenvocht (liquor) stroomt, worden bedekt met ependymcellen. Ependymomen kunnen zowel in de grote hersenen, de kleine hersenen, als in het ruggenmerg voorkomen. Ependymomen kunnen in tegenstelling tot de andere gliomen wel uitzaaien: omdat het ependymoom in het hersenvocht groeit kunnen tumorcellen zich met het hersenvocht verplaatsen en zo uitzaaiingen in hersenen of ruggenmerg veroorzaken (maar niet naar andere weefsels van het lichaam).

Symptomen

Omdat ependymomen in de hersenholtes groeien, kunnen ze aanleiding geven tot een opstopping van de stroom van het hersenvocht. Bij heel jonge kinderen kan dat de oorzaak zijn van een hydrocefalus (waterhoofd). Bij oudere kinderen en bij volwassenen geeft dat aanleiding tot:

• Hoofdpijn, misselijkheid en braken
• Spraak- en evenwichtsstoornissen
• Slikmoeilijkheden
• Krachtsverlies in het gelaat
• Dubbelbeelden

Als de tumor zich bevindt in het ruggenmergkanaal:

• uitval of minder gevoel in benen, voeten en/of tenen
• zenuwpijn in rug (straalt vaak door tot benen en voeten)
• stekende pijn in rug bij niezen, hoesten of lachen
• urineverlies doordat de blaas niet meer wordt aangestuurd

Diagnose

Een MRI zal meestal een tumor nabij de hersenholtes met vergroting van de hersenholtes (hydrocefalus) vertonen. Men maakt een MRI van de hersenen en van de wervelkolom om na te gaan of de tumoren niet verspreid zijn in de hersenen en het ruggenmerg.

Behandeling

Een ependymoom kan via operatie worden verholpen, mogelijk gevolgd door radiotherapie. Een operatie kan de hersenholtes ontlasten door middel van drainage. Bij een herhaald ependymoom is chemotherapie een optie.

Bekende patiënten

• Jochem Myjer