De effectieve stralingsdosis (E) is een maat voor de dosis aan inwendige en uitwendige straling die een individu ontvangt. Hierbij is een poging gedaan om te corrigeren voor de biologische effecten die verschillende soorten ioniserende straling op verschillende soorten weefsels kunnen hebben. De effectieve dosis is daarom een minder fundamentele grootheid dan de equivalente dosis, die wederom minder fundamenteel is dan de geabsorbeerde dosis. Door de verschillende correctiefactoren is de effectieve stralingsdosis echter vanuit een praktisch oogpunt gezien relevanter.
De effectieve stralingsdosis wordt evenals de equivalente dosis uitgedrukt in sievert.
Berekeningswijze
De effectieve stralingsdosis is een dubbel gewogen dosis die kan worden bepaald door de equivalente dosis voor ieder orgaan te vermenigvuldigen met een weefselweegfactor die afhangt van het soort weefsel of orgaan dat is blootgesteld aan de straling.
De waarde van de weefselweegfactor wT is gelijk aan 0,08 voor gonaden, 0,12 voor rood beenmerg, borstweefsel, dikke darm, longen en maag, 0,04 voor blaas, lever, slokdarm, schildklier en voor huid, botoppervlak, hersenen en speekselklieren 0,01. Voor de overige weefsels, zoals bijvoorbeeld spier, nier, hart, lymfeklieren, milt en prostaat, wordt de weefselweegfactor van 0,12 met behulp van een rekenkundig gemiddelde toegekend. Deze weefselweegfactoren zijn volgens de nieuwe wetgeving ICRP 103 welke per 6 februari 2018 geldt.
De totale effectieve dosis E voor een individueel persoon wordt verkregen door de resultaten van alle organen en weefsels bij elkaar te tellen:
Hierin is
- wT = weefselweegfactor voor weefsel T
- HT = equivalente dosis voor weefsel T
- wR = stralingsweegfactor voor straling R
- DT,R = geabsorbeerde dosis D (in grays) door weefsel T ten gevolge van straling R